За апошні год Наталля Скарынка стала даволі сталым аўтарам Podhoubí, а апошнім часам часцей пісала пра творчасць беларускай тэатральнай групы “Купалаўцы”. Паколькі ў апошніх тыднях яна пачала з імі працаваць, з этычных меркаванняў яе тэксты пра гэта больш не будуць з'яўляцца на Podhoubí. Я выкарыстала сітуацыю, каб задаць Наталлі пытанні, якія неаднаразова ўзнікалі ў мяне не толькі падчас чытаньня яе тэкстаў. Мне заўсёды падавалася, што яе пісьмо - надзвычай выразнае, з дапамогай чаго аўтарка апісвала сваё душэўнае паглыбленне ў спектаклі. Яе тэксты я ўспрымаю як супрацьвагу дыстанцыі ад эмоцый, якую нашмат часьцей можна ўбачыць у чэшскай тэатральнай крытыцы і ў чэшскім тэатры. Мяне цікавілі сувязі, як нараджаецца такі падыход да тэатра і што насамрэч прыводзіць чалавека з такім падыходам да свету ў чэшскае асяроддзе. Як да ўсяго гэтага суадносіцца любоў да Купалаўцаў?
- Што цябе прывяло вывучаць тэатразнаўства ў Чэхіі і менавіта ў Оламаўцы? Якая ў цябе зараз прафесійная спецыялізацыя?
- Гэта насамрэч вельмі цікавая гісторыя, па сутнасьці непасрэдна звязаная з тэмай нашай размовы. Ідэальны пачатак. Я вучылася на трэцім курсе факультэта журналістыкі ўніверсітэта ў Пецярбурзе. Адначасова я рэгулярна пісала для вядомага мінскага літаратурнага часопіса, які даваў мне даволі вялікую прастору для творчасці. На канікулах я якраз была у Менску, дзякуючы чаму атрымалася наведаць прэм’еру Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы, якая называлася «Дзве душы» (па кнізе Максіма Гарэцкага). Гэта быў спектакль пра самавызначэнне чалавека ў сэнсе погледаў на структуру грамадства, пра нацыянальную самаідэнтыфікацыю. Вельмі моцная гісторыя. Там мая душа фактычна і падзялілася на дзьве часткі: адна раптам захацела прысвяціць сябе тэатру, а другая неяк яшчэ гэтага не разумела і крыху баялася рызыкаваць. Я прапанавала рэдакцыі матэрыял пра прэм’еру, на што яны адразу радасна кіўнулі, тут жа мне дамовілі білет на наступны спектакль і нават інтэрв’ю з выканаўцам галоўнай ролі. Гэты момант быў для мяне абсалютна пераломным і лёсавызначальным. Пасля той размовы з ім, пасля прэм’еры, пасля ўсяго, што я перажыла вакол яе, я зразумела: я проста павінна займацца тэатрам. У гэта нялёгка паверыць, але гэты чалавек праз шэсць гадоў нечакана вярнуўся ў маё жыццё. Фактычна мы цяпер калегі. Але пра гэта, напэўна, крыху пазней. Для далейшай вучобы я абрала Чэхію перш за ўсё таму, што там была магчымасць бясплатна атрымаць якасную еўрапейскую адукацыю. Галоўнай умовай паступлення было вывучэнне чэшскай мовы. Дзякуй Богу, гэта ў мяне атрымалася. Зараз у мяне фактычна дзве спецыяльнасці — журналістыка і тэатразнаўства. Але ў першую чаргу я засяроджваюся на драматургіі, тэорыі тэатра і крыху на крытыцы.
Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы. Аляксандар Зелянко, Раман Падаляка, Зьміцер Тумас.
Сцэна са спектакля «Дзве душы» (рэж. Мікалай Пінігін, прэм'ера ў красавіку 2016)
- Ці ёсць у цябе агляд беларускіх творцаў, якія працуюць у Чэхіі? За якімі з іх ты сочыш, або з якімі ўжо была ў працоўным кантакце? Можаш прадставіць некаторых з іх (прынамсі тых, якія цябе асабіста цікавяць)?
- У гэтым кантэксце я, бадай, магу назваць толькі Паліну Дабравольскую — яна з Беларусі і, хоць жыве ў Варшаве, зараз стварае новую пастаноўку «Гераіні» ў капрадукцыі з Брненскім тэатрам «Гусь на вяровачцы» (Husa na provázku), прэм’ера якой адбудзецца 19 траўня 2023. Я ўдзельнічаю ў гэтым праекце ў якасці асістэнта драматургіі.
- У рамках фестывалю Тэатральны сьвет Брно ты суправаджала беларускую тэатральную групу «Купалаўцы» і вяла пасляспектакльную дыскусію з творцамі. Пазней ты пазнаёмілася з імі яшчэ бліжэй, таму я падазраю, што ты больш ведаеш пра іх творчасць, чым афіцыйныя СМІ. Не магла б ты падрабязней расказаць пра тое, як гэты калектыў жыве зараз? Мяркую, што Польскі тэатр Арнольда Шыфмана ў Варшаве, дзе ставілі перадапошнюю пастаноўку, не з'яўляецца яго сталым месцам працы?
- Не. Польскі тэатр Арнольда Шыфмана — фактычна толькі адна з тых польскіх сцэн, з якімі калектыў супрацоўнічае і які дае яму сваю прастору для творчасьці. Па сутнасьці, калектыў існуе як сапраўдны незалежны тэатр, які пакуль не мае сталага будынка ці адзінага горада, дзе б працаваў на пастаяннай аснове. Ствараецца сетка міжнародных кантактаў з замежнымі тэатрамі, у першую чаргу польскімі, бо большасьць членаў трупы пераехала менавіта ў гэтую краіну. Сам працэс складаны, але алгарытм яго даволі просты: прыдумляецца новы праект — шукаецца пляцоўка і фінансаванне для яго рэалізацыі — і потым сустракаемся на прэм'еры.
- Ці знала ты ўжо творчасць Купалаўцаў, калі яны працавалі ў складзе мінскага Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы? Якое месца займаў гэты тэатр у беларускім тэатральным асяроддзі да падзей 2020 года?
- Безумоўна, я іх знала і хадзіла на іх спектаклі — хоць і не так часта, як хацелася б, бо я не магла сабе гэта дазволіць з-за жыцця за мяжой, але абавязкова кожны раз, калі вярталася ў Беларусь. Мяркую, што на працягу свайго больш чым стогадовага існаваньня тэатр у асноўным займаўся пытаньнем беларускай нацыянальнай ідэнтычнасьці. Вялікая ўвага надавалася інсцэніроўцы беларускіх класічных твораў. У рэпертуары, безумоўна, былі і спектаклі, больш блізкія да сучаснасьці, але першачарговая мэта, як мне падаецца, была звярнуцца да беларусаў — і толькі потым ішло нейкае больш вузкае ўдакладненьне мэтавай аўдыторыі.
- Пражскі Нацыянальны тэатр славіцца тым, што па розных прычынах вымушаны ісьці на мастацкія кампрамісы (напрыклад, думаць пра больш кансерватыўных гледачоў). Да 2020 году ты таксама адчувала, што ў менскім Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы ішлі на нейкія мастацкія кампрамісы?
- Цяжка сказаць, бо я бачыла не ўсе пастаноўкі з іх рэпертуару. Але дзякуючы таму, што, напэўна, большасьць з іх была пастаўлена паводле твораў класічнай беларускай літаратуры, магу ўявіць, што, напрыклад, у рамках канцэпцыі беларускай нацыянальнасьці гэты тэатр асабіста для мяне быў бескампрамісны – або ідзеш туды і адыходзіш з упэўненасьцю, што ты беларус, або ўжо ніколі больш туды не ідзеш.
- Што зьмянілася ў плане кампрамісаў, калі большая частка калектыву перайшла ў незалежную сферу? Гэта вельмі незвычайная сытуацыя, таму што творчасьць у незалежнай сфэры дае зусім іншыя магчымасьці, чым творчасьць на дзяржаўнай арэне. Зараз больш пытаюся ў цябе як у назіральніцы на тваё ўражаньне. Магу сабе ўявіць, што я б сама апынулася у незвычайнай сітуацыі, калі б мне як крытыку давялося задумацца пра калектыў, які з дня на дзень пачаў працаваць самастойна, хаця раней актыўна дзейнічаў на афіцыйнай сцэне. Як гэта для цябе – назіраць за гэтым пераходам?
- Я думаю, што перш за ўсё ўзмацніліся намаганьні па папулярызацыі беларускай культуры і мовы, бо незалежная трупа мае неацэнны прывілей свабодна выбіраць, што і як ставіць. Гэта па-першае. Па-другое, зьмянілася арганізацыйная структура калектыву — цяпер няма адзінага галоўнага мастацкага кіраўніка, а наадварот — «Купалаўцы» адкрыты для розных відаў супрацоўніцтва: мы запрашаем да сябе творцаў з цікавымі ідэямі і праектамі. Напрыклад, пастаноўка «Дзяды» увогуле стваралася пад кіраўніцтвам польскага рэжысёра Паўла Пасіні, і толькі за апошнія паўгады над новымі праектамі працавала напэўна шэсьць рэжысёраў. Не ўсе ўдзельнікі гурта — спрадвечныя «Купалаўцы». Мы і не хочам сябе абмяжоўваць. Наадварот, мы хочам зламаць межы. Я лічу гэта навінкай, якая вынікае менавіта з таго, што група перайшла ў незалежную сферу: яна шукае творчай свабоды іншага тыпу.
Зоя Белахвосцік, Валянціна Гарцуева. Сцэна са спектакля «Дзяды»
(рэж. Павел Пасіні, прэм'ера ў сакавіку 2022)
- Калі ты гаворыш пра Купалаўцаў, часта ў мяне выклікаеш пачуцьцё, што яны жывуць у вялікім дыскамфорце. Ты казала, што яны вандруюць і шукаюць прытулку ў розных еўрапейскіх тэатральных сістэмах. Можаш апісаць, як яны існуюць? Напрыклад, як часта яны пераязджаюць з месца на месца?
- На дадзены момант калектыў адносна замацаваны ў Польшчы. Вось тут у нас пакуль найбольшыя магчымасьці для супрацоўніцтва — дзякуючы сваёй вялікай актыўнасьці, Купалаўцы ў Польшчы ўжо даволі вядомыя. Акрамя таго, тут, бадай, адна з самых вялікіх беларускіх дыяспар у Эўропе. Але нядаўна, напрыклад, паспяхова прайшла творчая рэзідэнцыя ў Германіі — былі створаны па сутнасьці тры новыя меншыя праекты. Адзін з іх вельмі хутка пачне распрацоўвацца ў паўнавартасную тэатральную пастаноўку, у дадзены момант ужо рыхтуецца яе канцэпцыя.
- Ці бачыш нейкае разьвіцьцё ў творчасьці Купалаўцаў у выгнаньні? Якія ўражаньні яны у цябе выклікаюць?
- Безумоўна. Асабліва мастацкае. Дзякуючы сваёй новай, абсалютна адкрытай форме творчага існаваньня і камунікацыі, група развіваецца зусім у іншым напрамку. Больш эксперыментальным, больш даследчыцкім, больш пошукавым і бясконца вывучаючым сябе. Хто з нас дакладна ведае, хто ён такі? Лічу, што менавіта гэта - ключавы момант у развіцьці калектыва.
- Купалаўцы афіцыйна распавядаюць пра планы на будучыню? Калі так, то якія?
- Хутчэй у намёках, бо не хочацца раскрываць усе карты. Няхай застанецца інтрыга. Але ў планах некалькі новых тэатральных праектаў. Адзін з іх, напрыклад, зьвязаны з беларускай народнай традыцыяй лячыць шэптам розныя хваробы. Пастаноўка будзе створана па матывах арыгінальнага твора — па сутнасці, дакументальнай кнігі, у якой зафіксаваны рэальныя сустрэчы аўтара з пажылымі жанчынамі, якія з'яўляюцца, бадай, лепшымі знаўцамі гэтага метаду лячэння.
Святлана Анікей, Аляксандр Малчанаў. Сцэна з перфарматыўнай чыткі фрагмента «Шэпту»
(рэж. Раман Падаляка, прэм'ера ў лістападзе 2022)
- У апошнім тэксце ты напісала, што Купалаўцы сталі своеасаблівай сям’ёй. Можаш удакладніць, што, на тваю думку, трымае іх разам? Гэта вядучая фігура — былы мастацкі кіраўнік Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы Мікалай Пінігін? Нешта яшчэ? Гэта неяк адбіваецца на іх эстэтыцы?
- Я б сказала, што яны заўсёды былі такой сям'ёй. Інакш іх не аб'ядноўвала б тое бачаньне, якое яны зараз пасьпяхова разьвіваюць разам. Іх усіх яднае агульнае імкненьне да тэатра і адна мэта – распаўсюджваньне беларускай культуры. Яе развіцьцё. А таксама ўключэньне нарэшце ў сьпіс нармальных рэчаў размаўляць па-беларуску і наогул адчуваць сябе і быць беларусам. Спадар Пінігін цяпер на пэнсіі, а вядучых фігураў у нас некалькі — гэта фактычна кожны, хто прыходзіць са сваёй ідэяй нешта паставіць. У першую чаргу гэта адбіваецца на эстэтыцы, бо, як я ўжо казала, у нас некалькі рэжысёраў і аўтараў праектаў, кожная асоба адрозніваецца, мае свае амбіцыі і інтарэсы, якія потым непасрэдна адлюстроўваюцца на эстэтыцы творчасьці групы.
- Як асьвятляюць Купалаўцаў у СМІ? А ў тваім атачэньні?
- У маім чэшскім атачэньні (што, відаць, нармальна) раней ніхто не чуў пра існаваньне Купалаўцаў. Пасля таго, як я пазнаёмілася з імі ў траўні 2022 года і пасьля пачала з імі працаваць, я гавару пра іх амаль 24/7, бо яны паступова сталі сэнсам майго жыцця. Дзякуючы гэтаму, большасьць маіх чэшскіх сяброў і калег цяпер па-сапраўднаму цікавіцца імі. Што да СМІ, то сказаць цяжка, таму што іх працу няпроста адсочваць. Але, напрыклад, спектакль «Войцэк» у пастаноўцы Рамана Падалякі, які сёлета закрываў праграму фестывалю Тэатральны сьвет Брно, трапіў на вокладку чэшскіх Тэатральных навін. Я думаю, што гэта гаворыць пра многае.
- Ці ёсць нейкая якасьць, якую ты сустракаеш толькі ў беларускім тэатры, і якой табе не хапае ў чэшскіх ці іншых эўрапейскіх пастаноўках? Мне, напрыклад, кідаецца ў вочы моцная эмацыянальная экспрэсіўнасьць, якой, на мой погляд, не хапае чэшскаму тэатру.
- Маеш рацыю, эмацыянальная экспрэсіўнасьць — гэта якраз тая асаблівасьць, якая для мяне цалкам уласьцівая беларускаму тэатру і якая часта адыгрывае важную ролю. Асмелюся сказаць, што сёньняшняя пазіцыя Чэхіі як дзяржавы не патрабуе такой відавочнай і значнай адчувальнасьці і экспрэсіўнасьці, бо яна не перажывае тое, што перажываюць Купалаўцы ці любы іншы незалежны беларускі тэатр. Ёй неабавязкова выкарыстоўваць гэта як мастацкі сродак.
- Спытаю цябе як тэатральнага крытыка: якія, на тваю думку, выклікі ці праблемы даводзіцца цяпер пераадольваць Купалаўцам у сваёй творчасьці? Я магу сабе ўявіць, што змена абстаноўкі можа натхніць, але таксама спрыяць няўпэўненасьці і ствараць творчыя блокі. У цябе ёсьць пачуцьцё, што нешта з гэтага сустракалася і Купалаўцам?
- Вядома, сустракалася. І нявызначанасьць, і іншыя выклікі, да якіх чалавек часта не гатовы ў такой сітуацыі. Таму я імі вельмі ганаруся. У сацыяльных сетках нехта напісаў каментар: «Купалаўцам удалося стварыць тэатр нават у сітуацыі, калі здавалася, што тэатра ўжо няма». Я думаю, што гэта дакладна апісвае тое, як яны існуюць на дадзены момант. Пошукі новых формаў, сэнсаў, кірункаў — вось што я зараз назіраю ў іх творчасці і драматургіі як крытык.
Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы. Супрацоўнікі масава дэманструюць свае заяўленьні аб звальненні. Менск, жнівень 2020 г.
- Што з творчасьці Купалаўцаў выклікала ў цябе самае пазытыўнае ўражаньне ў мастацкім сэнсе? Што ты ў шануеш у Купалаўцах больш за ўсё?
- Ромін «Войцэк». Я была ад яго сапраўды ў... нейкім іншым месцы. Спектакль кароткі, але моцны, вельмі экспрэсіўны, незвычайны, у нейкай ступені агрэсіўны і па-мастацку сэксуальны, я б нават сказала. А ў Купалаўцах я больш за ўсё я цаню іх сумленнасьць, адкрытасьць, смеласьць эксперыментаваць і працягваць тварыць, нават калі іх будучыня недзе на палатне дакладна і выразна не намалявана. Я проста вельмі паважаю іх за тое, што яны працягваюць рабіць тое, што яны любяць больш за ўсё і без чаго не могуць сабе ўявіць уласнае жыцьцё. Нягледзячы на магчымыя перашкоды, рызыкі і праблемы. За тое, што іхная дзейнасьць для іх увесь час – гэта само сабой зразумелае.
Аляксандр Казела і калектыў Купалаўцаў. Сцэна са спектакля «Войцэк»
(рэж. Раман Падаляка, прэм'ера ў лістападзе 2020)
- А які твой самы моцны досьвед з беларускай тэатральнай творчасьцю ў выгнаньні?
- Калі наогул з беларускай, то монадрама «Сарматыя» у пастаноўцы Паліны Дабравольскай. Якая, дарэчы, таксама была летась у праграме фестывалю Тэатральны сьвет Брно. У аснове пастаноўкі — аднайменная паэма Марыі Мартысевіч, якую Паліна асэнсавала настолькі арыгінальна, што ў мяне дагэтуль перад вачыма стаяць фрагменты з яе перформанса. Ён прасякнуты тэмамі каханьня, эміграцыі, гераізму, ролі жанчыны ў грамадстве і шлюбе, а таксама пытаньнем самаахвярнасьці ў сувязі з гэтым усім. Уласна, з гэтага праекту потым паўстаў і музычны альбом «Сарматыя», дзе Паліна выконвае арыгінальныя вершы ў песеннай форме пад музычнае суправаджэньне, якое было часткай пастаноўкі.
Паліна Дабравольская. Сцэна са спектакля «Сарматыя» (рэж. Паліна Дабравольская, прэм'ера ў лістападзе 2021)
- З пачаткам вайны ва Украіне ці змянілася ў эўрапейскіх краінах стаўленьне да Купалаўцаў і ўвогуле да беларускіх творцаў? Ці сутыкалася асабіста ты з дыскрымінацыяй беларускіх творцаў, ці, можа, ведаеш кагосьці са свайго атачэньня, хто гэта перажыў?
- На шчасце, я нічога не ведаю пра выпадкі дыскрымінацыі беларускіх творцаў. Спадзяюся, што гэтага ні з кім не адбываецца. Але, што тычыцца нейкага асаблівага падыходу да Купалаўцаў у кантэксце вайны ва Украіне... Такое ўражаньне, што асабліва нічога не зьмянілася. Памятаю толькі, як летась арганізатары Тэатральнага сьвета Брно зьвярнуліся да мяне з просьбай параіць ім, якую беларускую тэатральную трупу ў выгнаньні варта запрасіць. Іх гэта цікавіла менавіта таму, што на пачатку вайны ўсе гаварылі пра Украіну, але пра Беларусь зусім забыліся. А так, я думаю, у нас яшчэ ёсць шмат магчымасьцяў атрымаць падтрымку ад розных эўрапейскіх дзяржаў, у апошні раз у нас гэта вельмі добра атрымалася з Германіяй і Польшчай.
- Многія беларускія творцы ў мінулыя гады знайшлі прытулак ва Украіне, але з-за вайны мусілі зноў пераехаць. Ці такая ж згаворлівая палітыка Чэхіі да гэтых людзей, як да тых, хто прыязджае і мае ўкраінскае грамадзянства?
- Трэба сказаць, што падзеі ва Ўкраіне таксама непасрэдна закранулі і Купалаўцаў — перад пачаткам вайны яны пасьпелі стварыць нешта накшталт аб’яднаньня, то бок арганізацыі, і знайшлі шмат новых выдатных украінскіх калегаў, але потым мусілі зьехаць. Аднак, вядома, чэшская палітыка да беларусаў ставіцца не аднолькава пагадліва. Людзі, якія не маюць украінскага пашпарта, сёння сутыкаюцца са значна большымі перашкодамі, калі спрабуюць атрымаць від на доўгатэрміновае жыхарства.
- Наколькі табе (ня)лёгка знайсьці сябе ў чэшскім асяродьдзі і рабіць менавіта тое, што цябе задавальняе? Нават людзям, якія ўсё жыццё жывуць у абсалютнай свабодзе, часта бывае нялёгка, можа, як раз таму для іх гэта не так проста. Але я магу сабе ўявіць, што існаваньне ў новых умовах паглынае шмат энергіі з-за экзістэнцыяльных праблем, такіх як адсутнасць матэрыяльных сродкаў і неабходнасьць вывучаць мову. Якія стратэгіі ты выкарыстоўваеш, каб заставацца на сувязі з сабой у прафесійным плане?
- Я вельмі часта пра гэта думаю. Справа ў тым, што адсутнасьць пэрспэктываў і разьвіцьця прымусіла мяне, а дакладней, натхніла рабіць тое, на што я б ніколі ў жыцці не сказала, што ў мяне хопіць сьмеласьці: пераехаць у Эўропу, вывучыць мову, даказаць новаму іншаземнаму асяродьдзі, што я штосьці з сябе уяўляю, пачаць жыць сваё жыцьцё цалкам з нуля. Мне даволі лёгка знайсьці сябе ў чэшскім асяродьдзі толькі таму, што я дакладна ведаю, чым хачу займацца, на чым хачу засяродзіцца, і ўмею знаходзіць шляхі і выкарыстоўваць любыя магчымасьці для рэалізацыі сваіх жаданьняў. Насамрэч, адзіная стратэгія — гэта рабіць тое, дзеля чаго я прыехала сюды. Рабіць тэатр. Любым спосабам. І шанаваць свабоду.
- У якасьці асістэнта драматургіі ты працуеш над сумеснай пастаноўкай брненскага тэатра «Гусь на вяровачцы» (Husa na provázku) і беларускай рэжысёркі Паліны Дабравольскай. Ці знала ты яе раней? Можаш крыху прадставіць Паліну і яе праект?
- Я пазнаёмілася з Палінай на фестывалі Тэатральны сьвет Брно ў 2022 годзе, куды яна прыехала са сваім спектаклем «Сарматыя». Драматург тэатра «Гусь на вяровачцы» Вікторыя Кноткава пазнаёміла мяне з Палінай і прапанавала мне на наступны сезон стаць асістэнтам драматургіі ў яе новым праекце. Паліна захапіла мяне сваёй бескампраміснай сумленнасьцю, але пры гэтым прастатой у камунікацыі, сваім сьмелым мастацкім бачаньнем і, перш за ўсё, сваім эксперыментаваньнем. Яна вучылася акцёрскаму майстэрству ў Мінску, потым працягнула займацца рэжысурай, але ўжо ў Варшаве, у Івана Вырыпаева. Яе новы праект «Гераіні» фактычна заснаваны на рэальных гісторыях жанчын, гераінь паўсядзённага жыцьця, якія перажываюць і штодзённа спраўляюцца з вельмі цяжкімі рэчамі, але мы амаль нічога пра іх не бачым і не чуем.
- З чутак аб тваёй дзейнасьці я зразумела, што ты наладжваеш шмат працоўных стасункаў з беларускімі творцамі ў выгнаньні. Ты казала, што пачынаеш працаваць у якасьці гастрольнага мэнэджэра «Купалаўцаў», таму з-за канфлікту інтарэсаў табе прыйдзецца перастаць пісаць пра іх. Што ўключае ў сябе гэтая праца?
- Так, я цяпер даволі шмат гавару і пішу пра гэта. Бо мая мара спраўдзілася. Калі б у той момант, калі я ўпершыню асабіста пазнаёмілася з адным з Купалаўцаў, хтосьці сказаў мне, што праз некалькі гадоў я буду працаваць у гэтым калектыве, я б гучна засьмяялася. Гэта ўвогуле не гучыць рэалістычна. Але гэта здарылася. Таму цяпер мой абавязак — падаваць заяўкі на міжнародныя фестывалі, прапаноўваць тэатрам нашыя пастаноўкі і праекты, знаходзіць пляцоўкі для выступленьняў, суправаджаць калектыў пры неабходнасьці, таксама дапамагаць у падрыхтоўцы заявак на розныя віды грантаў.
- Як у цябе атрымоўваецца супрацоўнічаць з іншымі беларускімі артыстамі? Ці гэта твая мэта – мець шмат такіх сувязяў? Чакаць, што беларуска будзе аўтаматычна шукаць супрацоўніцтва з іншымі беларусамі, можа быць вельмі прадузята. Але ў тваім выпадку ў мяне склалася адчуваньне, што для цябе гэтая сувязь вельмі важная. Чым ты наогул займаешся ў дадзеным кантэксце?
- Калі б не май 2022 года – не ведаю, ці была б я на дадзены момант менавіта беларускай тэатралкай. За некалькі гадоў жыцця ў Чэхіі я вельмі прызвычаілася да мясцовага асяроддзя. Але цяпер ізноў шмат што перавярнулася — з-за новай працы я размаўляю і пішу пераважна па-беларуску, больш цікаўлюся беларускім тэатральным мастацтвам і знаю яго значна лепш, чым раней. Што датычыцца іншых беларускіх творцаў, то так, я планую пашыраць кола кантактаў, бо люблю знаёміцца з новымі творчымі людзьмі, асабліва з беларусамі. Магу, напэўна, таксама крыху раскрыць і свой сакрэт. Я рыхтую эксперыментальны тэатральны праект на аснове ўласнай драмы, у якім выступаю як актрыса і драматург. Ужо нават створана творчая група, у якую я, дарэчы, запрасіла як раз пару ўдзельнікаў з “Купалаўцаў”. Зараз мы чакаем вынікаў некалькіх грантавых і рэзідэнчных працэдур – потым паглядзім, куды гэта нас прывядзе.
пыталася Барбора Этлікава